Objavljena publikacija “Smjernice za istraživačke novinare u oblasti korupcije i organizovnog kriminala”
Vodič je dostupan ovdje.
Prema najavama EU zvaničnika, Crna Gora je pred izazovom da bude sledeća članica Evropske unije do 2025. godine. Imajući to u vidu, može se govoriti o polovini puta pregovaračkog procesa i da je prema iskustvu zemalja članica EU, sada neophodno intezivirati pregovarački proces i uložiti najveći napor. Poučeni iskustvom pregovaranja sa poslednje pristupajućim zemljama članicama, EU po prvi put pregovarački proces započinje poglavljima 23 – Pravosuđe i temeljna prava i 24 – Pravda, sloboda i bezbijednost. S druge strane, napredak u pregovaranju ovih poglavlja postavlja dinamiku za ostatak pregovora, odnosno ukoliko se procijeni da se napredak ne odvija kako je planirano, pregovaranje u okviru drugih pregovaračkih poglavlja će biti usporeno dok se ne dostigne zadovoljavajući nivo. Prevedeno na jezik „običnog građanina“ ova dva poglavlja predstavljaju ključna poglavlja za konačnu odluku o primanju nove zemlje kandidatkinje za članstvo u Evropskoj uniji.
Takođe, novim pristupom pregovaranja uvodi se sistem privremenih mjerila i privremenog zatvaranje pregovaračkih poglavlja. Privremena mjerila predstavljaju mjerila koja je neophodno ispuniti u dovoljnoj mjeri, nakon čega se utvrđuju završna mjerila. Završnim mjerilima se od zemlje kandidatkinje zahtijeva da dokaže pregled ostvarenih rezultata u sprovođenju reformi u svim oblastima. Poglavlje se privremeno zatvara u slučaju kada zemlja kandidatkinja ispuni mjerila za zatvaranje pregovora, na prijedlog Evropske komisije, uz jednoglasnu odluku država članica. Ono što je novim pristupom omogućeno je mogućnost ponovnog otvaranja poglavlja u slučaju da zemlja kandidatkinja donese nove normativne akte ukoliko se ne ispune preuzete obaveze, što Evropskoj komisiji omogućava stalni nadzor privremeno zatvorenog poglavlja.
Imajući u vidu gore navedeno, pregšt izazova je na putu do članstva u Evropskoj uniji i neophodno je dodatno raditi na ispunjavanju predviđenih mjerila, ali i dostizanja svih vrijednosti i postulata na kojima počiva EU i njene zemlje članice.
Poslednji Izvještaj Evropske komisije o Crnoj Gori(2018) navodi se da je Crna Gora postigla određeni nivo pripreme u borbi protiv korupcije, ali da je korupcije prisutna u mnogim oblastima i da nastavlja da bude razlog za zabrinutost uz snažno akcentovanje neophodnosti proaktivnog stav institucija.
Uloga novinara u ovom procesu je veoma važna, jer društvo ima pravo da zna o društvu u kojem živi, kao i o odlukama koje mogu uticati posredno ili neposredno na njih, odnosno zadatak novinara je da istraživačkim radom otkrije uzroke i posledice djelovanja različitih aktera doprinoseći demokratizaciji društva.
Ovaj vodič je usmjeren ka obezbjeđivanju neophodne osnove u istraživačkom procesu koji se odnosi na istraživanje u oblasti korupcije i organizovanog kriminala.
Publikaciju: “Smjernice za istraživačke novinare u oblasti korupcije i organizovanog kriminala” finansijski je podržala Ambasada SAD u Podgorici, u okviru projekta: “Unaprijeđivanje praksi lokalnih medija u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala“.
